Het verhaal achter " Fool's Overture" van Supertramp

Met heel veel plezier zijn we gedoken in het nummer "Fool's Overture" van de waanzinnige band "Supertramp".

En wat een interessante reis is dat geworden.

Ik neem je mee in de wereld van deze symfonische rockband die tijdloze nummers als "School" en "Breakfast in America" maakte.

De song die wij aangereikt kregen is een stuk minder bekend.

Van het album Even In The Quietest Moments is Fool's Overture het sluitstuk.

En met recht, een symfonisch rockstuk van 10.52 met alle muzikale ingrediënten die je maar kunt bedenken.

In Nederland kwam het album op nummer 1 en de plaat "Give a little bit" bereikte in 1977 ook de nummer 1 plek.

Dit album werd voor een groot deel gemaakt op een bergtop in Colorado. Door de ijle lucht daar werden de stemmen van de zangers wat anders. John Helliwell kon hierdoor niet meer op zijn sax spelen. Dit deel is daarom in Los Angeles opgenomen.

Het nummer Fool's Overture is voor de helft instrumentaal.

Het nummer vertelt over de Tweede Wereldoorlog, de positie van Engeland daarin, en de lessen die men uit de oorlog heeft getrokken. Naast eigen songteksten van de band is er onder andere een aantal stukken uit een van de beroemde toespraken van Winston Churchill te horen, waaronder het beroemde "we shall never surrender".

Het instrumentale deel (de synthesizer-solo) van dit nummer werd door diverse radiostations als jingle gebruikt, in Nederland bijvoorbeeld jarenlang door Veronica in het radioprogramma Countdown Café vanaf 8 oktober 1982 op vrijdagavond op Hilversum 3 en vanaf 6 december 1985 t/m 2 oktober 1992 op de volle vrijdag op vanaf dan Radio 3 voor de opluistering van de concertagenda.

Ook het Canadese nieuwsprogramma W5 gebruikte jarenlang de tune van Supertramp in de show.

Een ander leuk weetje is dat het nummer ook een sample van een andere Supertramp song bevat.

De song Dreamer komt voor op 8.48 van Fool's Overture.

Onderstaande link kun je het zelf beluisteren.

https://www.whosampled.com/sample/720438/Supertramp-Fool%27s-Overture-Supertramp-Dreamer/

Het gegeven dat Supertramp een sample gebruikte van Churchill was een reden om hier eens even verder in te duiken. Welke bands of artiesten hebben dit nog meer gedaan?

Churchill komt in ieder geval voor bij Iron Maiden. En nu brengt het toeval dat deze nu aankomende podcast aan de beurt is. Alvast schotje voor de boeg dus....

Maar er zijn veel samples die politiek zijn of vanuit andere dingen als TV shows, films e..d

"American Prayer" is a 2002 song co-written by Bono of U2, Dave Stewart of the Eurythmics, and Pharrell Williams.

Bekijk de song hier.......https://www.youtube.com/watch?v=X56cNftWdE0

En even een linkje naar The Doors podcast van vorige keer......An American Prayer is het 9de album en laatste van The Doors.

Dit album is opgenomen na de 2 "trio" album van The Doors zonder Jim Morrison.

Dit laatste album is degene waar naast de muziek, de "gesproken" teksten van de gedichten van Jim Morrison in verwerkt zijn.

Guns 'n Roses gebruikt een sample in Civil War. Deze kende ik. Maar op het album " Chinese Democracy" ( zonder Slash e.d.) doen ze het nog een keer over met "Madagascar"

Een interessant detail over deze song en dit album is dat Axl Rose zelf gitaar speelt op sommige nummers.

Een beetje onderzoek leert dat hij de tijd van Guns 'n Roses is begonnen met gitaarspelen.

In 1989 speelt Guns als voorprogramma van The Rolling Stones. Hier zijn beelden van de voorbereiding dat Axl aan het spelen is op zijn gitaar. Erg bijzonder.

Het album Chinese Democracy gaat overigens de geschiedenis in als een plaat die erg lang duurde voordat hij er kwam. Maar liefst 8 jaar duurde het en ruim 13 miljoen verder.

Het meest kostbare rockalbum ooit geproduceerd.

Nog een paar andere songs van artiesten met politieke geluidsfragmenten

Chicago in 1968 met Someday.

Heel veel jaren later in de jaren negentig doet SNAP dit ook met de hit "The Power"

En van eigen bodem, en niet politiek.....maar vanuit een filmquote doet onze Golden Earring dit op het nummer Vanilla Queen op het album Moontan.

Golden Earring neemt net als "Fool's Overture" de tijd voor het nummer, maar liefst 9.16 minuten.

Het verhaal erachter, De mannen van de earring waren rond 1973 zo'n 20 jaar oud.

De song gaat over een vrouw van 40. Iemand die Barry volgens het verhaal in een club zou hebben gezien tijdens een optreden.

Nadat hij een aantal regels had opgeschreven vertelde zijn bandmaatje George Kooymans dat het erg leek alsof de song over Marilyn Monroe ging.

Uiteindelijk komt Monroe's stem voor in het stuk , een passage uit There's No Business Like Show Business.

Leuk detail over het album Moontan, Tijdens de US Moontan Promotion Tour van de band in 1973 en 1974 trad de toen nog minder bekende Amerikaanse band Kiss op in het voorprogramma van Golden Earring.

En Vanilla Queen’ stond ook model voor het design op de hoes, waarvoor Barry Hay al het nieuwe woord ‘Moontan’ had verzonnen. Het ging om een Engels fotomodel dat niet wist dat ze voor de hoes uit de kleren moest, weliswaar met diamanten op de cruciale plaatsen. Vooral in de Verenigde Staten gingen de stekels overeind voor de zogeheten "frontal nudity", waardoor in de Verenigde Staten een hoes met een gouden oorring verscheen. De controverse zorgde hoe dan ook voor nog meer aandacht.

Een kleine zijstap op Supertramp.

Terug naar de song.

Wat me opviel was het ongelooflijke pianospel.

Helaas heb ik hier iets te weinig verstand van om er zinnige dingen over te zeggen, maar zo stuitte ik op een filmpje van een bekende Amerikaanse componist met een youtube vlog die een song hoort en er dan vanuit piano compositie naar gaat luisteren.

Met nummer Fool's Overture viel hij van de ene in de andere verbazing met allerlei termen waar ik niet veel van begreep. Dus een hulplijn.

Goede vriend , Cliff Pennock, kon me te hulp schieten als klassiek geschoold pianist.

En ja hoor......een fantastische uitleg volgde....

Het is moeilijk te bepalen in welke toonsoort (key) het nummer eigenlijk is omdat het nummer constant van toonsoort wijzigt. Het start in Es maar gaat snel over in A-mineur, dan weer terug naar Es, enzovoorts. Normaal gesproken eindigt het nummer in dezelfde toonsoort als het begon om zo de cirkel rond te krijgen zeg maar, maar in de laatste drie koorden verandert de toonsoort. Hiermee eindigt Fool's Overture in D-mineur (een toonsoort die het hele nummer nog niet voorgekomen is) als een soort van open einde. Dus niet als einde, maar meer als een nieuw begin.

Wat mij vooral opvalt is de cord-progression (akkoordenprogressie). Chord-progression is de combinatie van akkoorden die je gebruikt en de volgorde waarin je ze speelt. Eén van de bekendste en meest simpele chord-progression is C-F-G (wat heel veel gebruikt wordt in moderne muziek). Dus je speelt een variatie van deze drie akkoorden. En dat wissel je dan ergens in je song af met een paar "phrases" met andere akkoorden (de break).

Een grappig filmpje hierover is dit:

Wat Fool's Overture vaak doet, is gebruik maken van akkoorden die in paren en volgorde goed/mooi klinken, maar zodra je de volgorde verandert, klopt het niet meer en klinkt het niet mooi.

Als voorbeeld, stel dat hij 4 akkoorden gebruikt in de volgende progressie: 1-2-3-4. Van 1 naar 2 klinkt fantastisch, van 2 naar 3 klinkt fantastisch en van 3 naar 4 klinkt fantastisch. Maar als de volgorde veranderd wordt, klinkt het voor geen meter. Dus 1 naar 3 klopt (klinkt) niet. En 2 naar 4 ook niet. Dus alleen als je de paren bij elkaar houdt klinkt het mooi en goed. En op die manier, met dat soort "toonbruggen" gaat het nummer van toonsoort naar toonsoort.

Dit maakt het nummer onvoorspelbaar en verassend voor de luisteraar. Vooral klassieke componisten maakten hier heel erg veel gebruik van. Mijn favoriete componist, Chopin, doet dit in bijna al zijn stukken. En dat maakt het zo'n briljante componist.

Heerlijke uitleg.....@dank Cliff

Door het kijken van het filmpje over de akkoorden werd ik per ongeluk weer volledig afgeleid , mijn conclusie was dat dit een jonge Jack Black was in het filmpje.

( ik ben overigens keurig gecorrigeerd na de podcast dat dit niet het geval was)

Maar de afleiding was al gecreëerd.

Jack Black leid direct terug naar The Doors. Hij gebruikt in School of Rock de song Touch me om de kids te leren spelen.

Jack is groot fan van The Doors, en het volgende filmpje wilde ik jullie toch niet ontnemen waarin Jack, samen met Boy George en Robby Krieger ( de gitarist van The Doors) op tv de song "Hello I Love you" ten gehore brengt. Briljante uitvoering

Ok ok, genoeg afleiding.....

Terug naar Supertramp.

Nog een leuk weetje over de song is het gebruik van teksten van Jezus in de coupletten.

Nog wat background van Supertramp.

Supertramp is een Britse symfonische-rockgroep, met een door Wurlitzer-piano en saxofoon gedomineerde sound.

Een wurlitzer is een elektromechanisch toetsinstrument dat tussen 1955 en 1982 werd gebouwd door de Amerikaanse Rudolph Wurlitzer Company. Zelf noemde het bedrijf het product een "electronic piano". De meest gebruikte versie is de Wurlitzer 200A.

De band werd in 1969 opgericht door Rick Davies (zang en toetsinstrumenten) Richard Palmer-James (zang en gitaar).

De band kreeg als eerste naam Daddy.

De eerste twee elpees werden gefinancierd door de rijke Nederlandse zakenman Sam Miesegaes en waren niet erg succesvol.

Na het financieren van de eerste twee albums stopte Miesegaes de financiële ondersteuning. Het eerstvolgende album, Crime of the Century (1974), werd aan Miesegaes opgedragen.

Voordat deze elpee er komt, gebeurt er nog van alles rondom de band en de bezetting. Hier komt ook Roger Hodgson in het spel.

Miesegaes wil verder met Davies, die blijkbaar een goede indruk heeft gemaakt en volgens Miesegaes niet goed tot zijn recht kwam. iDavies plaatst daarop een advertentie waarop Charles Roger Pomfret Hodgson (/gitaar, basgitaar, keyboards, zang) reageert. Hodgson zat in een bandje met Reg Dwight, maar zocht iets anders.

En daar is de cirkel weer rond , Reg Dwight kennen we o.a. uit de vorige podcasts beter als Elton John.

Ondanks de verschillende achtergronden, milieu, jazz en blues versus Beatles, Lennon versus McCartney, matchen de ideeën aardig van Davies en Hodgson, waarop ze besluiten een nieuwe band te beginnen: Daddy.

Die verschillende achtergronden zouden overigens een steeds belangrijkere rol gaan spelen en uiteindelijk leiden tot het opstappen van Hodgson. Rick Davies was gek op blues en jazz en kwam uit de werkende klasse, Roger Hodgson volgde lessen aan privéscholen en hield meer van pop.

Uiteindelijk wordt de naam Daddy nog voor de eerste opnamen gewijzigd in Supertramp, gebaseerd op het boek The Autobiography of a Super-Tramp van W.H. Davies uit circa 1910.

Na het artistieke hoogtepunt met Crime of the Century volgde het commerciële hoogtepunt in 1979 met Breakfast In America. The Logical Song en Breakfast In America deden het goed als single. De kortere en meer pop-gerichte nummers werden door een groter publiek gewaardeerd. Op deze plaat is ook goed te horen dat Davies en Hodgson niet meer samen componeerden, maar dat ieder de helft van het repertoire schreef en zong. Davies zorgde voor de ernstige en nuchtere nummers, Hodgson had een luchtigere, dromerigere aanpak.

Op Famous Last Words is de scheiding tussen Davies en Hodgson nog beter te horen. De creativiteit was er een beetje uit en na een uitgebreide wereldtournee in 1983 hield Hodgson ermee op om een solocarrière te beginnen. In 1984 scoorde hij een hit met Had A Dream (Sleeping With The Enemy) van het album In The Eye Of The Storm.

Uiteindelijk is het ook Hogdson die tot op de dag van vandaag optreed als "Supertramp" variant.

Platenhoezen zijn altijd iets magisch. Ook Supertramp weet daar aardig mee om te gaan . Prachtige kunststukken zijn het over de jaren. Toch valt er iets geks op met de hoezen.

Het LOGO is nooit hetzelfde.

Supertramp heeft een grote verscheidenheid aan logo's gehad over de jaren heen. Nooit werd de naam Supertramp hetzelfde geschreven.